دوره 9، شماره 35 - ( بهار 1400 )                   جلد اول _ شماره اول_صفحات 5 الی 79 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


چکیده:   (1386 مشاهده)
تحقق برنامه‌های کاربری زمین شهری ارتباطی دوسویه با موضوع مالکیت خصوصی و حقوق مالکانه دارد. درحالی‌که برنامه‌ریزی کاربری زمین به نحو تفکیک‌ناپذیری با مالکیت خصوصی سروکار دارد اما در عمل برنامه‌ریزان کوچکترین مسئولیتی درقبال لحاظ این مقوله در طرح‌هایشان را نمی‌پذیرند. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که این معضل یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم تحقق کاربری‌های خدمات عمومی در شهر تهران و درنتیجه کاهش کیفیت زندگی در این شهر است. این پژوهش با بهره‌گیری از نظرات گروهی از کارشناسان و نخبگان عرصه مدیریت شهری، تحلیل محتوای این نظرات، به ارائه تبیینی از چالش‌های پیش‌ روی استفاده از ظرفیت‌های رویه فراموش‌شده «اخذ عوارض از افزایش ارزش و جبران خسارت ناشی از اجرای طرح‌های توسعه شهری» در نظام مدیریتی شهرداری تهران، می‌پردازد. طرح‌های توسعه شهری تهران (به عنوان اسناد قانونی لازم‌الاتباع برای نظام مدیریت شهری و آحاد شهروندان) با چالش جدی عدم تحقق کاربری‌های خدماتی و عمومی مواجه هستند. به اذعان قریب به اتفاق صاحب‌نظران یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد وضعیت نامناسب کیفیت زیست در شهر تهران حاصل همین نقیصه است. در بررسی این موضوع و واکاوی و تحلیل چرایی و چگونگی آن، در این پژوهش مشخص می‌شود  که بی‌توجهی به مقوله مبنایی و ذوابعاد مالکیت و حقوق مالکانه در نسبت با اجزای طرح‌های توسعه شهری در تهران یکی از مهم‌ترین دلایل تشدید و استمرار این چالش و شکست نظام مدیریت شهری در مواجهه با آن است. برآیند بررسی‌های حاصل از نظرات خبرگان و ادبیات موضوع نشان می‌دهد که غفلت از مقوله ارزش افزوده (حق مرغوبیت، حق توسعه) و حق غرامت در کنار غفلت از ابتنای نظام درآمدی شهر بر درآمد حاصل از عوارض نوسازی، بزرگترین دلیل تشدید این شرایط نامطلوب بوده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که مانع اصلی بر سر راه احیا و اجرای کامل مقوله مهم و فراموش‌شده مذکور (برخلاف ادعای غلط غالب که از فقدان امکان‌پذیری قانونی و شرعی آن سخن می‌گوید)، فقدان فهم صحیح ماهیت این مقوله و امتیازات آن توسط جمع مدیران شهری و برنامه‌ریزان، در کنار عدم خواست ایشان که برآمده از اینرسی شدید برای مقابله با تغییر در روندهای جاری است از یک سو و درک نکردن موضوع توسط جمع شهروندان در کنار بی‌اعتمادی ایشان به نظام مدیریت شهری از سوی دیگر است.
متن کامل [PDF 813 kb]   (285 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي-مورد پژوهی | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1400/3/7 | پذیرش: 1400/3/10 | انتشار: 1400/3/10

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.