چکیده: (172 مشاهده)
حس تعلق به مکان به عنوان پیوندی عاطفی و شناختی میان فرد و محیط فیزیکی، نقش مهمی در افزایش انگیزه و تعهد کاری دارد. در محیطهای اداری، تعلق خاطر کاری که شامل اشتیاق و تعهد کارکنان نسبت به شغلشان است، از عوامل کلیدی در ارتقای بهرهوری سازمانی بهشمار میرود. با توجه به این که کارمندان بهطور متوسط روزانه هشت ساعت از وقت خود را در فضای کاری سپری میکنند، ویژگیهای کالبدی و محیطی این فضاها تأثیر عمیقی بر عملکرد و حتی زندگی شخصی آنها دارد. پژوهش حاضر با این پیشفرض آغاز شد که تقویت حس تعلق به مکان میتواند تعلق خاطر کاری را در کارکنان افزایش دهد؛ با این حال، برای درک دقیقتر این رابطه، نیاز به انجام پژوهش احساس میشود. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین حس تعلق به مکان و تعلق خاطر کاری در کارکنان ادارات شهر بجنورد است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که حس تعلق به مکان و حس تعلق کاری، چه رابطه ای دارند و حس تعلق به مکان تا چه حد میتواند بهعنوان عاملی پیشبین برای حس تعلق خاطر کاری و میزان دلبستگی به کار در محیط اداری عمل کند. این پژوهش با استفاده از روش کمی و راهبرد همبستگی انجام شد و دادهها از طریق پرسشنامههای استاندارد «حس تعلق به مکان» و «تعلق خاطر کاری» گردآوری گردید. جامعه آماری شامل 114 نفر از کارکنان ادارات شهر بجنورد بود که به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای از پنج اداره انتخاب شدند. برای تحلیل دادهها، از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون T زوجی مستقل، تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA) و رگرسیون خطی ساده بهره گرفته شد. یافتههای پژوهش نشان داد که بین حس تعلق به مکان و تعلق خاطر کاری رابطهای مثبت و معنادار با شدت متوسط (ضریب همبستگی 0.638) وجود دارد. تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که حس تعلق به مکان میتواند حدود 40 درصد از واریانس تعلق خاطر کاری را تبیین کند، که بیانگر تأثیر قابلتوجه آن بر انگیزه و دلبستگی کاری است. این رابطه در زیرمقیاسهای تعلق خاطر کاری شامل سرزندگی، فداکاری و مجذوب شدن نیز معنادار بود. همچنین، تفاوت معناداری در نمرات حس تعلق به مکان و تعلق خاطر کاری بین گروههای مختلف جمعیتشناختی (جنسیت، وضعیت تأهل، سن، سابقه کار، مدت سکونت، تحصیلات و وضعیت استخدامی) مشاهده نشد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که طراحی بهینه و متناسب محیطهای کاری با توجه به عوامل کالبدی مانند نور طبیعی، تهویه مناسب، و امکانات رفاهی، میتواند حس تعلق مکانی و در نتیجه تعلق خاطر کاری کارکنان را افزایش دهد. همبستگی مثبت و معنادار بین این دو متغیر نشاندهنده آن است که ارتقای حس تعلق به مکان میتواند انگیزه و تعهد شغلی را بهبود بخشد. از اینرو، توصیه میشود مدیران و طراحان محیطهای کاری با فراهم آوردن شرایط محیطی مناسب، ایجاد فضاهای اجتماعی و برنامههای رفاهی و فرهنگی، تعاملات و دلبستگی شغلی کارکنان را تقویت کنند. به منظور گسترش دامنه کاربردی این یافتهها، پیشنهاد میشود که تحقیقات آتی در سایر مناطق و با استفاده از روشهای کیفی برای بررسی عمیقتر این موضوع انجام شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1403/10/6 | پذیرش: 1400/7/10