کانون­های روستایی در قامت اولین صورت از اجتماعات انسان­های یکجانشین در طی تاریخ و به ویژه از آغاز جنبش مدرنیسم به این سو، فرایندهای تحول و تکامل بسیاری را در عرصه­های اقتصادی، اجتماعی و کارکردی خویش تجربه نموده­اند. یکی از مهم­ترین اینگونه تغییرات، دگرگونی در سیما و کالبد فیزیکی روستاها می­باشد؛ که متناسب با شرایط و مقتضیات زمان و مکان و نیز در راستای نحوه­ی گذران معیشت و ساختار فرهنگی روستاییان تحول و توسعه عمده­ای را پذیرا گشته است. در کشور ما به دنبال انجام دگرگونی­های وسیع اجتماعی در دهه چهل و بعد از آن با انقلاب اسلامی 57 و به تبعیت از آن رسوخ شیوه زندگی شهری به نواحی روستایی شاهد تغییرات وسیع در فضای کالبدی و نوع معماری روستاها بوده­ایم. در این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تاریخ نگاری انجام گرفته است، تلاش است، با انجام مطالعات وسیع میدانی و کتابخانه­ای به بررسی و شناخت نوع معماری مساکن و روند تحولات کالبدی نواحی روستایی شهرستان ممسنی با موردشناسی روستای چمگل از آغاز برپایی این روستا تاکنون بپردازد. نتایج تحقیق بیانگر این مطلب می­باشد که روستای مورد مطالعه تحت تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی و نیز متناسب با دوره­های زمانی، نوع خاصی از شیوه­ی معماری در زمینه ساخت مسکن را تجربه نموده است. در این راستا تحول در شیوه معیشت روستاییان به ویژه افزایش درآمد و قدرت خرید خانوارهای روستایی، افزایش ارتباط روستاییان با شهرهای همجوار و بالأخص ارائه وام­ نوسازی مسکن از سوی بنیاد مسکن نقش برجسته­ای را در تحول مساکن روستای چمگل ایفا نموده­اند.