Rezaei rad H. Spatial estimation of the intensity of the impact of environmental factors on thermal energy sustainability in the Tehran metropolitan area using the BCS algorithm. Haft Hesar J Environ Stud 2025; 14 (51) :113-124
URL:
http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-2224-fa.html
چکیده: (8 مشاهده)
در برهم خوردن تعادل و پایداری انرژی حرارتی در سطوح شهری عوامل مختلفی دخیل هستند که در نتیجهی تغییرات غیرعمدی پارامترهای آب و هوایی و بر هم خوردن تعادل انرژی در شهرها میتواند به عواقب شدید محیطزیستی منجر شوند. از سوی دیگر چالشها و دغدغههایی هم در مورد توسعهی روزافزون کالبد شهرها و اثرات مخربی که بر محیط زیست مناطق شهری دارد باعث شده است موضوع اثرگذاری عوامل محیطی ناشی از توسعهی کالبدی شهرها به یکی از اولویتهای مدیریت شهری بسیاری از کلانشهرهای دنیا جهت دستیابی به توسعه پایدار محیطی تبدیل گردد. بدین ترتیب تبیین و تحلیل تعادل و پایداری انرژی گرمایی سطوح شهرها در مقیاس کلانشهری و همچنین شناسایی مهمترین تغییرات شاخصهای اثرگذار مرتبط با عامل محیطی در نوع سیاستگذاری طرحها و برنامههای عملیاتی توسعه شهری الزامی به نظر میرسد. در همین راستا جهت تحلیل برآورد فضایی میزان اثرگذاری شاخصهای عامل محیطی در تعادل انرژی حرارتی سطوح و سنجش میزان همبستگی فضایی با این پدیده در اثر تحولات شهرنشینی و شهرسازی، کلانشهر تهران در سال 1400 مورد پژوهش واقع شده است. تصویر ماهوارهی بدون پوشش ابری و صاف کلانشهر تهران توسط ماهوارهی Landsat8 به کمک نرمافزار Envi تهیه شده و از طریق الگوریتمهای مختلف در سنجش از دور الگوی تغییرات فضایی میزان انرژی حرارتی سطح شهر سنجش شده است. در ادامه از طریق سنجش همبستگی فضایی با استفاده از الگوریتم (Band Collection Statistical) میزان همبستگی لایههای شاخصهای عامل محیطی با لایهی انرژی حرارتی سطح در مناطق 22گانه شهر تهران برآورد شده است. از بین همه مهمترین شاخصهای عامل محیطی چهار شاخص (تعداد پارکهای شهری، NDVI،NDMIو NDWI) بدلیل میزان ارتباط همبستگی بیش از 25% برگزیده شدهاند. برآورد نمود فضایی شاخصهای عامل محیطی در تعادل انرژی حرارتی سطح کلانشهر تهران نشان میدهد هر چهار شاخص مذکور با بعد محیطی دارای ارتباط مستقیم بوده و از نظر ارزش قدر مطلقی آن شاخص NDWI بالاترین ضریب و شاخص تعداد پارک و فضای سبز پایینترین را به خود اختصاص دادهاند. این میزان همبستگیها نشان از افزایش نقش فعالیتهای انسانی و تاثیرات فعالیتهایشان بر شاخصهای عامل محیطی میباشد. از آنجایی که شهرنشینی و شهرسازی اصلیترین عوامل تغییر در الگوی انرژی حرارتی سطوح کلانشهر تهران میباشد، لذا اتخاذ سیاستهای مختلف در این حوزهها میتواند منجر به تغییر در میزان شاخصهای عامل محیطی شده که نهایتا باعث تحت تاثیر قرار گرفتن الگوهای حرکتی، فعالیتی و زیستی و در نتیجه تغییر در میزان پایداری انرژی حرارتی سطح در مناطق مختلف کلانشهر تهران خواهد شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
شهرسازی-برنامه ریزی شهری دریافت: 1402/12/21 | پذیرش: 1403/6/30 | انتشار: 1404/4/10