نجوا مقدم، علیرضا رضوانی، هادی سروری،
دوره ۱۳، شماره ۴۷ - ( ۲-۱۴۰۳ )
چکیده
امروزه نقد یکی از ارکان اصلی رشد و شکوفایی علوم و هنرها در جوامع پیشرفته به حساب می‌آید. با این وجود در رشته معماری، نقد موضوعی مهجور و بدون سازوکار مشخص باقی مانده است. عدم تلاش کافی برای برطرف کردن ابهام‌های حوزه نقد معماری نشان دهنده این واقعیت است که "اهمیت و ضرورت" این مقوله به طور صریح و شفاف درک نشده است. بنابراین در این پژوهش، ابتدا با واکاوی معنی "اهمیت و ضرورت" و استخراج مؤلفه‌های آن، بررسی آراء ۱۰۰ تن از پژوهشگرانِ منتقد و صاحب نظران داخلی و خارجی نقد معماری در طول سی سال اخیر، با اتخاذ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته و سپس به منظور بررسی و تحلیل آراء صاحب نظران منتخب از روش تحلیل محتوای کیفیِ جهت دار و استقرایی استفاده شده که با بکارگیری از نرم افزار۲۰۲۰ MAXQDA، اطلاعات جمع‌آوری شده کدگذاری و طبقه‌بندی گردیده است، سپس نتایج تحلیل اطلاعات در قالب ۱۷۴ خرد مقوله، ۴۱ مقوله و۱۰ ابر مقوله ارائه شده است. در نهایت نتایج این پژوهش بصورت ۱۰ مؤلفه‌های اصلی اهمیت و ضرورت نقد آثار معماری بر اساس آراء صاحب نظران منتخب از نظر"ارزشمندی موضوع نقد"، "دلایل نیاز به موضوع نقد معماری"، "فواید پرداختن به این مقوله" و "پیامد‌های کم توجهی به این موضوع" تدوین و سپس بررسی و تحلیل شده است که تحلیل نتایج نشان دهنده بیشترین تاکید صاحب‌نظران بر مؤلفه "وجود بحران و مشکلات متعدد در حوزه نقد معماری"به عنوان دلیلی بر نیاز مبرم به پرداختن به این مقوله است. علاوه بر این آمار به دست آمده از بررسی پژوهشگران منتقدِ و غیر منتقد حوزه نقد معماری، نشان‌دهنده کمبود و فقدان شدید منتقدِ حرفه‌ای معماری در ایران، در مقایسه با غرب و بی‌توجهی بیشتر به اهمیت و ضرورت این مقوله مهم در داخل کشور است.
