امیرحسین فهیمی، حمید ماجدی، حسین ذبیحی،
دوره ۱۰، شماره ۳۸ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
هدف اصلی این نوشتار، نحوه استخراج الگوهای ریختشناسانه ای است که سالیان متمادی جواب خود را در پیوند با یکدیگر و با کل شهر پس دادهاند و مادامیکه هویت شهر را شکل دادهاند، غریب افتاده‌اند. ازاینرو توسعه‌های میان افزا و پروژههای مداخله در بافتهای تاریخی، نیازمند اصولی هستند که نه براساس ضوابط مجرد که برخاسته از ویژگیهای فرم مآبانه و مکان محور باشد. تحقیق مذبور به دنبال کاربست چهارچوبی است تبارشناسانه، که بتواند مسئله استخراج الگوها و گونههای فرم شهری به صورت طبقهبندی شده و سیستمی را پوشش دهد. ساختار سه ردیفه پژوهش در ابتدا شامل یک نقشه تبارشناسانه از بافت تاریخی براساس نقشههای دارالسلطنه و دارالخلافه ناصری تا پیش از اقدامات مدرنیستی بوده و مرحله دوم بررسی الگوهای ساخت در یاختههای معماری با استفاده از تیپومورفولوژی ارتباط میان فضاهای ساخته شده و فضای باز است. در آخر نیز الگوی ارتباطی فضاهای باز در سلسله مراتب مراکز گذرگاهی برداشت شده است که در نتیجه ریختهای شهری در ابعاد و مقیاس‌های مختلف با استفاده از طبقهبندی دادههای تحلیلیِ برآمده از مطالعهای تبارشناسانه در مورد گونههای فرم شهری، قابل تجزیه و کالبد شکافی شده و آماده استخراج اصول فرم محور براساس مشخصههای هویت کالبدی و محلی میشود.
