1- گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین
2- استاد گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3- استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (712 مشاهده)
توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات در قرن 20 و ورود به عصر اطلاعات در ساحت تغییر در فضای سیاسی و اقتصادی جهانی تحولات بسیاری را پدیدار شده است. ورود به عصر اطلاعات بنیان و ریشۀ ساخت دولت نئولیبرال از دهۀ 1970 را فراهم ساخته است و ایجاد تغییر در ساختارهای کنونی را در پروژۀ خود قرار داده است. تحت لوای این تغییرات، بازسازماندهی سرمایهداری با توصیف تغییرات توسط اطلاعگراها، قابل وقوع است. اقتصاد اطلاعگرایی ترسیم اجمالی مؤلفههای اقتصاد و تغییرات جدید را، با ملاحظۀ باور کاستلز نسبت به اتصال آن مؤلفهها به هم در مفهوم «فضای جریانها» در تضاد با «فضای مکانها»، ارائه میدهد. بدین سبب شهر با ماهیت جدیدی از فضا روبهرو میشود. از اینرو هدف این مقاله بر بازخوانی مفهوم فضا و فضای شهری و تغییرات آن تحت تأثیر توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات متمرکز شده است. بدین منظور با استفاده از روش مرور سیستماتیک، مقالههای مرتبط با تأثیرات توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شهر و فضا و مکان شهری، استخراج، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این امر با جستجوی مقالات معتبر آغاز شد و با مطالعۀ چکیده و نتایج تحقیق بیش از 100 مقاله و پایش آنها، و در نهایت انتخاب 42 مقاله پس از ورود در محیط نرمافزار اکسل، انجام پذیرفت. مقالههای انتشار یافته به زبان انگلیسی و بین فاصلۀ زمانی 30 سالۀ 1990-2020 هستند. بررسی و تجزیه و تحلیل مقالات، زیرشاخههای مرتبط با تغییر فضا و مکان شهری بواسطۀ توسعۀ فناوریهای اطلاعات و ارتباطات را در 4 حوزۀ اصلی طراحی شهری، برنامهریزی شهری، مشارکت شهری، الگوی سفر، قابل تفکیک نموده است. مطابق با نتایج حاصل از تحلیلهای به عمل آمده، حوزهها و زیرحوزههای موثر در ایجاد تغییرات در فضا و مکان شهری استخراج شدند و فضاهای اشتراکی و فضاهای اختصاصی مرتبط با 4 حوزۀ اصلی ارائه گردیدند.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1401/8/12 | پذیرش: 1402/7/22 | انتشار: 1402/9/8