با توسعه جوامع انسانی، توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضا و ساختار کالبدی آن افزایش یافته و نقش طراحی بهعنوان ابزاری در جهت شکل دادن به محیط زندگی و پاسخگویی به توقعات و نیازهای انسان، اهمیت بیشتری یافته است. رفتار فضایی فرد، در محیط جغرافیایی که در آن زندگی میکند، متأثر از عناصر تشکیلدهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او، بر پایهی ویژگیهای روانشناختی، شخصیتی، فرهنگی و اجتماعی شخص بوده، که در فضا رخ میدهد. ساختار کالبدی محیط، فرصتهای متعددی را برای بروز رفتار فضایی افراد ایجاد میکند. مکان پایدار بهعنوان محیط ایدهآل و پاسخده، نشانگر میزان کیفیت محیط بوده و به نسبتی که قابلیتهای عرضه شده در محیط بیشتر باشد، افراد بر اساس فرایندهای ادراک- شناخت و انگیزشهای درونی، ارتباط مؤثرتری با محیط برقرار میکنند. درواقع ساختار کالبدی، مجموعه ایست متشکل از فضاها و عناصر فرعی که در کنار یکدیگر عنصر اصلی و کلیت طرح را شکل میدهند. این عناصر شامل: فضاهای داخلی، خارجی، مکانیابی، چیدمان و غیره است که متغیرهای فیزیکی همچون صدا و نور رفتار فضایی فرد را در محیط تحت تأثیر قرار میدهد. پژوهش موجود، محصول مطالعه چندین منبع و مرجع هماهنگ با موضوع (روش کتابخانهای) و میدانی (مشاهده عینی-مصاحبه دقیق) بوده و هدف از ارائه این مقاله، بررسی عوامل و مؤلفههای کالبدی مؤثر بر رفتار فضایی و تبیین راهکارهای مناسب در جهت بهبود کیفیتی، در ساختار کالبدی محیط فیزیکی است. در این پژوهش پایانه مسافربری استان همدان، بهعنوان نمونه موردی، انتخاب شده است.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |