شهرنشینی و توسعه شهری همواره یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌رو در مباحث برنامه‌ریزی منظر و مدیریت اکوسیستم‌های طبیعی بوده است. این پژوهش، در پی آن است تا با استفاده از روش ساخت سناریوی مرجع، شکل توسعه پراکنده شهری حاصل از سکونت، تفریح و انجام فعالیت‌های گردشگری را در اکوسیستم دره گنجنامه واقع در حومه شهر همدان به نمایش بگذارد. بدین منظور از هفت فرضیه و چهار معیار برای شبیه‌سازی توسعه پراکنده شهری در دره گنجنامه طی دو دوره زمانی ده ساله از 1392 تا 1402 و 1402 تا 1412، استفاده شده است. برای ساخت فرضیه‌ها و انتخاب معیارها سه ویژگی‌ شامل تکرارپذیری، توجیه‌پذیری عقلانی و منطق دانش‌بنیان در نظر گرفته شده است. جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز این پژوهش به شیوه مرکب شامل انواع روش‌های کتابخانه‌ای و پیمایشی بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد تا سال 1412 خورشیدی، بیش از 10 درصد از پوشش طبیعی زمین در اکوسیستم دره گنجنامه تحت تاثیر رشد پراکنده شهری و فعالیت‌های مربوط به آن تغییر شکل یافته و به محیط انسان‌ساخت غیرطبیعی تبدیل خواهد شد.