Farabi Asl N, Rafieian M, Khatibi S M. Explaining The Power Relations of The Actors of Production and Reproduction of The Urban Space of Abbas-Abad lands in Tehran. Haft Hesar J Environ Stud 2021; 10 (37) :99-120
URL:
http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1464-fa.html
چکیده: (1783 مشاهده)
گفتمان تولید و بازتولید فضای شهری طی دهههای اخیر در ادبیات شهری موردتوجه قرارگرفته است. تولید فضای شهری، مفهومی چندوجهی است که می توان آن را مجموعهای از فرایندها و اقدامات فردی و گروهی انسانی نظیر تصمیمگیری، مشارکت در کنترل و مالکیت شهری و مشارکت در تولید فضای فیزیکی دانست. تأکیدات اندیشمندان مختلف، رابطه و تأثیر قدرت در ایجاد فضاهای شهر را عیان میسازد. امروزه فضاهای شهری ما، به خاطر انحصارطلبیها، برنامهریزی مختص یک یا چند گروه خاص، فقدان عرصهای برای مشارکت و ابراز عقیده استفادهکنندگان از فضا، عدم توجه به منافع عمومی، با مشکلات متعددی مواجه است. در جریان تولید و بازتولید فضای شهر،کنشگران متعددی هرکدام دارای قدرت متفاوت و با دسترسی به منابع قدرت مختلف به تأثیرگذاری میپردازند. اراضی عباس تهران، یکی از محدودههای باارزش و دارای پتانسیلهای منحصربهفرد است. نحوه تولید و بازتولید و بهره برداری از آن در دهههای اخیر توسط اقشار مختلف تأملبرانگیز بوده و به نظر میرسد که روندها یا عواملی، مستقیم یا غیرمستقیم، باعث شده است این محدوده باارزش، از حالت ایدهآل «شهر برای همه شهروندان»، به حالت «هر بخش شهر برای قشری خاص» تبدیل گردیده و متعلق به همه مردم نباشد. لذا این پژوهش به دنبال شناسایی کنشگران تأثیرگذار در تولید فضای عباسآباد و همچنین بررسی روابط قدرت بین آنها بوده است. گردآوری دادهها با مصاحبه نیمه ساختیافته با روش نمونهگیری گلوله برفی و همچنین بررسی اسناد و مشاهده میدانی بوده و برای تحلیل از نرمافزار میکمک استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که دولت و حکومت، بهعنوان دو نهاد وابسته به یکدیگر و گاه در تضاد باهم، به هدایت و کنترل تولید فضای عباس آباد پرداختهاند، بخش خصوصی مستقل، در این فرایند وجود ندارد و آنچه به اسم بخش خصوصی وجود دارد وابسته و تحت کنترل و اراده دولت و حکومت فعالیت میکنند. روابط قدرت بین کنشگران در عباسآباد به هیچ وجه معطوف به شهروندان و سازمانهای مردم نهاد نیست. تناقض موجود در اهداف و عمل انجامشده در اراضی عباسآباد، منجر به از دست رفتن بخش زیادی از پتانسیل این فضای شهری بزرگ در بازتولید از لحاظ تامین نیازهای اقشار مختلف شهروندان شده است. میزان قدرت هر کنشگر در تولید فضاهای شهری، وابستگی زیادی به منبع قدرت وی دارد و بنابراین برای موازنه قدرت کنشگران، مهم و ضروری است که موارنه منبع قدرت آنها را به تعادل رساند. این امر مستلزم ایجاد تحولات و اصلاحاتی در حوزه ساختاری و عملکردی در فرایند تولید فضای شهری است.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1400/9/5 | پذیرش: 1400/9/10 | انتشار: 1400/9/10