چکیده: (1250 مشاهده)
ادامهی حیات شهرها بهعنوان موجود زنده و ساکنان آن، در گرو تأمین آب موردنیاز است. ظاهرا عوامل متعددی ازجمله افزایش جمعیت، اقلیم و تغئیرات آن، خشکسالی، الگوی مصرف، میزان منابع آب در دسترس و شبکه تأسیسات بر معادلهی تأمین و مصرف آب مؤثرند. آنچه از گذشته تاکنون در روندها و رویه هاای رایجِ برنامهریزی، کمتر موردتوجه قرارگرفته است، ارتباط و پیوند میان شیوه برنامهریزی استفاده از زمین و مسئله آب و تأثیر انکارناپذیر و قابلتوجه شیوهی توسعه شهر بر مسئله آب است. طرحهای جامع شهری بهعنوان مهمترین سند توسعه شهر حلقهی مفقودهای به نام آب و محدودیت منابع آبی را دارا میباشند؛ این در حالی است که شمار زیادی از شهرهای ایران در سالهای اخیر تحت تنش آبی قرارگرفتهاند. به نظر میرسد در صورت عدم یکپارچگی در برنامهریزی استفاده از زمین و آب، طرهای جامع شهری بهمانند گذشته به عاملی آگاهانه در تحمیل مصرف آب و فشار بیشازپیش به منابع آب زیرزمینی تبدیل میگردند. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است چارچوب یکپارچهسازی برنامهریزی استفاده از زمین و آب در مقیاس طرح جامع شهری تبیین و تدوین گردد. در این راستا بهمنظور شناسایی موانع دستیابی به یکپارچهسازی از مصاحبههای نیمه ساختاریافته و هدفمند از سطوح تصمیمساز و تصمیم گیر دخیل در روند تهیه، تصویب و بررسی طرحها به جهت استخراج دادهها استفادهشده است و مورد تحلیل قرارگرفته و مدل موانع یکپارچهسازی پیشنهاد شده است. نتایج مدل حاکی از کلان مقولههای رویهای، نهادی، محتوایی و قانونی مؤثر بر انعکاس محدودیت و مسائل آب در شیوهی توسعه شهر در قالب طرحهای جامع شهری است. مطالعه موردی نیز بیانگر سیطرهی تفکر رایج در برنامهریزی استفاده از زمین و آب بهعنوان دو مؤلفه مجزا است. رویکرد جدید یکپارچهسازی استفاده از زمین و آب، در پاسخ به افتراق عملکردی میان این دو حوزه، مسئله آب را تابعی از شیوه برنامهریزی استفاده از زمین دانسته و تصمیمسازی و تصمیمگیریهای مشترک و غیر موازی را برای حل مسئلهی فرا سازمانی و چندوجهی آب در بستر توسعهی شهر را ضروری میسازد.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1401/2/4 | پذیرش: 1401/8/15 | انتشار: 1401/10/16