Mosavi S M, Hamzeh Nezhad M, Zamani M. Evaluation of the outdoor space thermal comfort in traditional mosques of
Khorasan province based on the PMV index
(Case study: the Cities of Qouchan, Mashhad, Sabzevar and Tabas). Haft Hesar J Environ Stud 2023; 11 (44) :77-96
URL:
http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1928-fa.html
موسوی سیده مهسا، حمزه نژاد مهدی، زمانی محبوبه. ارزیابی آسایش حرارتی فضای باز مساجد سنتی خراسان بزرگ بر مبنای شاخص PMV (مطالعه موردی: شهرهای قوچان، مشهد، سبزوار و طبس). مطالعات محیطی هفت حصار. 1402; 11 (44) :77-96
URL: http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1928-fa.html
1- دانشگاه بین المللی امام رضا
2- دانشگاه علم و صنعت ایران
3- دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
چکیده: (610 مشاهده)
آسایش حرارتی یکی از دغدغههای اصلی معماران به دلیل تاثیرگذاری بر سلامت انسان در قرن اخیر بوده است. مطالعات زیادی در رابطه با آسایش حرارتی در فضای داخل صورت گرفته است، اما آسایش حرارتی در فضای باز با وجود اهمیت فراوان، تا کنون کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. معماری گذشته ایران، بیانگر انطباق بناهای معماری با ویژگیهای اقلیمی و زیست محیطی میباشد. وجود تفاوتها در معماری هر منطقه، بیانگر وجود تمهیدات مختلف طراحی منطبق با اقلیم میباشد، که باعث ارتقاء کیفیت محیطی از لحاظ آسایش حرارتی گشته است. یکی از این مولفهها که در گونههای معماری مناطق گرم و خشک بارز است، فضای باز میباشد. با این باورکه مساجد سنتی ایران به دلیل ایمان وکارایی معماران، در تمامی زمینههای معماری به خصوص تطبیق با اقلیم از تکامل برخوردار بوده است، پژوهش حاضر با رویکرد آسایش حرارتی که از یک سو به اقلیم به عنوان پدیده ناپایدار و از سوی دیگر با انسان مرتبط است، صحن مساجد سنتی خراسان را مورد ارزیابی قرار داد. هدف پژوهش تعیین فرم بهینه و مناسب برای صحن مساجد معاصر از بین فرمهای موجود در مساجد سنتی خراسان بود. محدوده پژوهش خراسان بزرگ (فارغ از مرز بندیهای خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی) است، که چهار شهر قوچان، مشهد، سبزوار و طبس به عنوان نمونه موردی، تحلیل گشت. صحن این مساجد بر اساس تناسبات طول و عرض به سه الگو مستطیل شکل با کشیدگی در راستای قبله، مستطیل شکل عمود بر راستای قبله و مربع شکل تقسیم شد. به این ترتیب اثر هندسه صحن از حیث آسایش حرارتی به وقت نماز ظهر در فصل تابستان در چهار پهنه اقلیمی حاکم بررسی شد. آسایش حرارتی در فضای باز در منطقه محصور شده به صورت عددی با نرم افزار ENVI‐MET4 و بر مبنای شاخص PMV مورد تحلیل واقع گشت. نتایج پژوهش حاصل از آنالیزهای آسایش حرارتی تناسبات و فرم حیاط را در اقلیم کوهپایههای مرتفع مربع شکل، در اقلیم کوهپایههای کم ارتفاع مستطیل شکل هم راستا با قبله، در اقلیم دشتی، مستطیل شکل عمود بر راستای قبله و در اقلیم کویری مستطیل شکل هم راستا با قبله نشان داد.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1400/12/13 | پذیرش: 1402/6/10 | انتشار: 1402/6/26