Noraei S, Farkish H, Mirza Kochak Khoshnevis A, Taji M, Moradi Nasab H. Critical evaluation of the presentational variables in artistic-architectural
institution and the public architecture, (2008-2018). Haft Hesar J Environ Stud 2023; 12 (44) :97-111
URL:
http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1929-fa.html
نورایی سمیه، فرکیش هیرو، میرزا کوچک خوشنویس احمد، تاجی محمد، مرادی نسب حسین. ارزیابی انتقادی شاخصههای امر نمایشی در بناهای هنری- معماری و معماری عامه (1387-1397). مطالعات محیطی هفت حصار. 1402; 12 (44) :97-111
URL: http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1929-fa.html
1- دانشگاه آزاد اسلامی سمنان
2- دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
3- پژوهشگاه میراث فرهنگی
4- دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود
چکیده: (874 مشاهده)
معماری مسکونی، تنها گفتار ادبی مبتنی برآرایهها و فنون خاص نیست، بلکه نوعی زبان محاورهای است که در واقع با همین زبان گفتاری، درونمایهی تناقضات و تمایزات اجتماعی بهنمایش گذاشته میشود. متغیر«امرنمایشی» از عوامل تأثیرگذار برکالبد معماری است. درک نسبت امرنمایشی با معماری، بخشی از درک نسبت فرهنگ و معماری است. ازطرفی، تفاوت گفتگوی محیط آکادمیک و روزمره، با ورود به تمایزی که در «زبان» خود را نشان داده، در قالب پوستهی بنا بهنمایش گذاشته شده است. تبیین این مقوله فرهنگی در دوگانه «نظر» و «عمل» برکالبد بیرونی معماری مسکن امروز کمک به فهم دقیقتری از آن برای مخاطبان، در جهت آسیبشناسی مسکن امروز ارائه خواهد داد. بههمین جهت در پژوهش حاضر، به تبیین شاخصههای امرنمایشی و سپس ارزیابی آنها بر کالبد بیرونیِ مسکن معاصر ایرانی پرداخته شده است. در این پژوهش با روش آمیخته، نخست برمبنای ادبیات پژوهش و تحلیل استدلالی وکیفی، تعداد هفت شاخصه پیشنهادی امرنمایشی بر کالبد بیرونی مسکن تبیین و سپس با استفاده از آزمون «مقایسه میانگین»، ارزیابی شاخصهها در منتخب بناهای حوزه معماریهای «نهاد هنری»، شامل بناهای برگزیدهی مسابقات معماری، و حوزه معماریهای «عامه» بهمعنای معماریهای بافت مصنوع جامعه، صورت گرفته است. گرداوری دادهها برای جامعه آماری دسته اول بهروش کتابخانهای و نمونهگیری مدل هدفمند، و دسته دوم گرداوری دادهها بهروش میدانی و نمونهگیری مدل هدفمند انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد از تعداد هفت شاخصه امر نمایشی (نوگرایی، اسرافگر، منفرد، سلطهگر، بازاری، اغواگر، گسست از فرهنگ)، در پنج شاخص تفاوت معناداری میان بناهای این دو حوزه وجود داشته است؛ بهطوری که اثرگذارترین شاخصههای امرنمایشی در حوزه اول یعنی شاخصههای «منفرد» و «نوگرایی»، کماثرترین شاخصه در حوزه دوم بوده و برعکس، شاخصههای «گسست از فرهنگ» و «بازاری» که کماثرترین شاخصه در حوزه اول بودهاند، بهعنوان اثرگذارترینشاخصه در حوزه دوم قرار گرفتهاند. این عدم همسویی وضعیتی متعارض را نمایان ساخته بهگونهای که بهنظر میرسد معماریهای عامه تابع بناهای منتخب نهاد هنری معماری جامعه نبوده و این نهاد در شکلدهی کالبد بیرونی مسکن، «میدان» لازم –به زعم بوردیو- برای تبعیت عامه از خود را نداشته است.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1400/5/17 | پذیرش: 1401/3/11 | انتشار: 1402/6/26