چکیده: (669 مشاهده)
در اغلب نوشتگان موجود در مورد هویت، به نقش تاثیرگذار مکان در شکلگیری هویت اشاره و بر اهمیت آن تأکید شده است. در مقابل، پرداختن به موضوع هویت مکان نیز موضوع برخی از تحقیقات در حوزه مطالعات و برنامهریزی محیطی بوده است. مقاله حاضر ابتدا به بررسی و تحلیل پیشینه تحقیق در دو بعد 1) پیشینه نظریات و 2) پیشینه روش شناسی تحقیق در هویت مکان پرداخته و کمبودهای پیشینه روش شناسی تحقیق در هویت مکان را مشخص کرده است. در بخش پیشینه نظریات، این نظریات به دو دسته عمده شامل نظریات متقدم و نظریات متاخر در مورد تعریف هویت مکان تقسیم شده است. حرکت از تعاریف متقدم به تعاریف متأخر در دهه های اخیر حاصل توجه به ابعاد و مولفههای متعدد و غیرکالبدی تشکیل دهنده هویت مکان، بویژه ابعاد مرتبط با اقتصاد سیاسی و نیروهای اجتماعی مکان است. در ادامه با بهرهگیری از روش تحقیق اکتشافی و استقرایی، پس از بررسی ادبیات موجود در مورد هویت مکان، چارچوب مفهومی (محتوایی) و چارچوب رویهای (فرآیندی) شکلگیری هویت مکان تبیین شده است. در بخش دوم مقاله، بر پایه بررسی ادبیات موجود در مورد روش شناسی تحقیق، از میان روششناسیهای موجود در رویکرد کیفی، روششناسی مطالعه گفتمان و روش تحقیق روایتی به عنوان زیر مجموعه آن، به عنوان اجزاء تحقیق در هویت مکان معرفی شده است. در ادامه به تبیین روش تحقیق روایتی پرداخته شده و به قابلیتهای این روش در بررسی هویت مکان اشاره شده است که از آن جمله میتوان به قابلیت بررسی فرآیند زمانی شکلگیری معانی، بررسی معانی مورد مناقشه بین نیروهای مختلف اجتماعی و سیاسی، برداشت و جمعآوری فراگیر اطلاعات و دادهها و تحلیل کلنگر و سیستماتیک یافتهها و دادههای جمعآوری شده اشاره کرد. در بخش سوم مقاله، به طور خلاصه به شیوههای بکارگیری روش تحقیق روایتی در بررسی هویت مکان پرداخته شده و به چارچوب کلی تحلیل یافته بر اساس روش تحلیل گفتمان پرداخته شده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
شهرسازی-برنامه ریزی شهری دریافت: 1402/8/30 | پذیرش: 1402/11/5 | انتشار: 1403/2/30