در مقاله پیش‌رو با عنوان "تبیین نظام حاکم بر طراحی کوشک‌های همدان دوران قاجار"، تلاش بر آن است تا با بررسی ویژگی‌های دوره تاریخی موردنظر به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و بررسی کلیت معماری در این دوره به نتایجی در خصوص فرهنگ و معماری دوران قاجار در ایران دست یابد؛ همچنین به بررسی‌های کلی در خصوص اقلیم شهر همدان می­پردازد و پس از جمع‌بندی ویژگی‌های فرهنگی، اقلیمی، معماری نوبت به بررسی نمونه‌های موردی می‌رسد که به‌طور کامل بررسی می‌شوند و سپس نتایج بررسی‌ها با توجه به نتایج حاصله از بررسی قبلی یعنی کلیات فرهنگ و معماری دوران قاجار و ویژگی‌های اقلیمی شهر همدان دسته‌بندی می‌شوند. این پژوهش در دسته‌بندی گونه شناسی قرار دارد و روش تحقیق آن کیفی است که در آن متغیرهای ثابتی چون شهر همدان و دوران قاجار وجود دارد و متغیرهای وابسته آن اقلیم، فرهنگ و درنهایت نظام حاکم بر طراحی کوشک‌ها می‌باشد. این مقاله تلاش دارد تا به نتایجی در خصوص الگوی حاکم بر روش طراحی کوشک‌ها، تأثیر اقلیم و فرهنگ بر این نظام، دست یابد.