Oryani Nejad R, Dejdar O, Soroush M M. An analysis of the role of Shiite religion in the formation of decorative symbols of the Safavid period in Isfahan
(Case study: Sheikh Lotfollah Mosque and Imam Mosque). Haft Hesar J Environ Stud 2021; 10 (37) :65-82
URL:
http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1462-fa.html
عریانی نژاد رضا، دژدار امید، سروش محمدمهدی. تحلیلی بر نقش مذهب شیعه در شکلگیری نشانههای تزئینی دوره صفوی در اصفهان
(مطالعه موردی: مسجد شیخ لطفالله و مسجد امام). مطالعات محیطی هفت حصار. 1400; 10 (37) :65-82
URL: http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-1462-fa.html
چکیده: (1824 مشاهده)
در ساماندهی مساجد دوره صفویه در اصفهان میتوان اصولی را یافت که بهعنوان زیرساخت تصمیمگیری طراحان این دوره برای طراحی نقوش و تزیینات بوده است. لذا پژوهش حاضر، سعی برآن دارد که با هدف یافتن میزان همگرایی این اصول با یکدیگر در طراحی تزیینات مساجد، به این سؤال پاسخ دهد که مذهب شیعه چه تأثیری بر شکلگیری نشانههای تزئینی مساجد دوره صفوی در اصفهان از جمله مساجد امام و شیخ لطفالله داشته است. با استفاده از نتایج این پژوهش میتوان نشانههایی تزیینی را منطبق بر مذهب شیعه استخراج نمود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بوده و از روش تطبیقی-مقایسهای جهت بررسی و استخراج تمایزات و تشابهات نقوش تزئینی دو مسجد شیخ لطفالله و امام اصفهان و با اتکا به منابع کتابخانهای صورت گرفته است. برای تفسیر محتوایی دادههای متنی از طریق فرایندهای نظاممند کدبندی، مقوله و تم سازی با تکنیک گراندد تئوری استفاده شده است. نتیجهگیری نهایی موضوع پژوهش با توجه به کدهای استخراج شده با استفاده از نرمافزار ATLASti از اسناد موجود و اطلاعات جمعآوریشده از نقوش تزئینی مربوط به مساجد امام و شیخ لطفالله اصفهان بهطور تفضیلی مورد بحث قرار گرفت. در معماری مذهبی دوره صفویه اصفهان، نوعی تشابه بین دو مسجد شیخ لطفالله و امام وجود دارد و اصول تعادل در این آثار رعایت شده است و حتی با در نظر گرفتن محدوده زمانی یکسان در ساخت و تزئین بنا، بازهم تنوع نقوش بین هر دو مسجد وجود دارد، اما با وجود تنوع در شکل گیاهها و گلها، رنگها نقوش گیاهی، خوشنویسی، تناسبات ریاضی و هندسی، آیات قرآنی در نهایت اصول اولیه ترسیم این تزئینات مشابه است.
نوع مطالعه:
پژوهشي-مورد پژوهی |
موضوع مقاله:
روان شناسی محیط دریافت: 1400/9/5 | پذیرش: 1400/9/10 | انتشار: 1400/9/10