بیمارستان از نیازهای ابتدایی هر مرکز جمعیتی است. با توجه به پیشرفت سریع تکنولوژی و همزمان با آن گسترش و تنوع احتیاجات بیمارستان و بیماریهای نو ظهور بسیار با اهمیت است. اصولا اغلب طراحان بر روی حل روابط فضایی متمرکز میشوند و از پرداختن به جنبههای دیگر و به خصوص جنبههای روحی روانی باز میمانند. رویکرد سالوتوژنیک با در نظر گرفتن جنبههای روحی روانی افراد، رویکردی جامع به طراحی دارد و از طریق ادراک پذیری، کنترل و مدیریت پذیری و معنی داری محیط سعی میکند به این هدف دست پیدا کند. این رویکرد با تکیه بر عوامل ارتقاء انسجام روحی روانی سعی بر کاهش استرس و ایجاد محیط مطبوع تر دارد. آنتونوفسکی در اواخر دهه هشتاد سالوتوژنیک را این چنین مطرح نمود که انسانها در برخورد با عوامل استرسزا اگر دارای انسجام روحی، روانی باشند به سمت سلامتی و در غیر این صورت به سمت بیماری حرکت میکنند. هدف از تحقیق بررسی فاکتورهای علم سالوتوژنیک در فضاهای درمانی میباشد که در ارتقا کیفیت درمان مؤثر میباشند. تحقیق حاضردرگروه پژوهشهای بنیادین نظری طبقه بندی می شود و از روشهای دلفی و نظریه زمینه ای در آن استفاده شده است. جامعه آماری در روش دلفی شامل30 نفر از خبرگاندانشگاهی در حوزه طراحی فضاهای درمانی و دارای مدرک دکتری معماری یا دانشجوی دکتری و روش نمونه گیری به صورت تعمدی میباشد. پرسش نامه ای در دو راند بر اساس مؤلفههای به دست آمده از ادبیات تحقیق ارسال شد و مؤلفههای به دست آمده به وسیله شاخص روایی CVR و CVIتجزیه و تحلیل شد. مؤلفههای به دست آمده از روش دلفی به صورت پرسش نامه به بیماران داده شد.در روش پیمایشی روش نمونه گیری هدف مند بوده، حجم نمونه 100 نفر از بیماران ترخیص شده بیمارستانهای بین المللی پارس و قائم رشت میباشد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از دو نرم افزار SPSS26 و Smart PLS 3 استفاده گردید. در تجزیه و تحلیل توصیفی شاخصهای آمار توصیفی متغیرهای تحقیق به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش آمار استنباطی به منظور بررسی فرضیههای پژوهش، روابط بین متغیرها و به عبارتی تعمیم نتایج به دست آمده از نمونه به جامعه آماری پژوهش، از تحلیل عاملی تاییدی (CFA )استفاده شد. مشکلات بسیاری از فقدان عوامل تأثیر گذار سالوتوژنیک (نوروساینس، روانشناسی محیط، دکوراسیون، عوامل کالبدی و محیطی) در بررسی محیطهای درمانی مشاهده میشود که در ارتقا. کیفیت درمان بیماران بسیار مهم و تأثیرگذار میباشد و همین امر اهمیت موضوع، توجه و استفاده از علم سالوتوژنیک را در فضاهای درمانی حیاتی و غیر قابل انکار میکند. مؤلفههای طراحی مبتنی بر تأثیر سالوتوژنیک در ارتقاء کیفیت درمان در قسمتهای داخلی و خارجی فضاهای درمانی بسیار مهم و تأثیرگذار هستند. استفاده از این اصول در طراحی فضاهای درمانی موجب کاهش مدت بستری، سرعت در بهبود و ارتقاء کیفیت درمان میگردد. معماری که با رویکرد سلامت افزایی و سالوتوژنیک طراحی میکند میتواند باعث ارتقاء میزان بهبودی بیمار شود.